„Środki nadzwyczajne” czyli nieskuteczna obrona przed organizmami modyfikowanymi genetycznie. Krótko na temat wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE.

              Dokładnie tydzień temu w Luksemburgu zapadł ważny wyrok odnośnie upraw GMO (sprawa C – 111/16). Trybunał Sprawiedliwości UE odpowiedział na pytanie prawne sądu w Udine (Włochy), złożone w związku z postępowaniem karnym przeciw trzem rolnikom, którzy uprawiali odmiany genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy MON 810 z naruszeniem regulacji krajowej zakazującej tej uprawy.

Republika Włoska przyjęła wcześniej dekret z dnia 12 lipca 2013 roku w sprawie przyjęcia środków nadzwyczajnych w rozumieniu art. 54 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 dotyczących uprawy odmian zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy MON 810 i zakazali jej uprawy.

Z przepisów wspólnotowych wynika, że jeżeli zatwierdzone lub zgodne z nimi produkty GMO najprawdopodobniej niosą ze sobą istotne ryzyko dla zdrowia ludzi, zwierząt lub środowiska naturalnego, podejmuje się środki nadzwyczajne na podstawie art. 53 i 54 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności. Takimi środkami są m.in.: zawieszenie wprowadzania na rynek lub spożywania danej żywności lub paszy, zawieszenie przywozu żywności lub pokarmu z państw trzecich czy zastosowanie innych stosownych środków tymczasowych. 

Zgodnie z art. 54 ww. rozporządzenia,  jeżeli państwo członkowskie oficjalnie poinformuje Komisję o potrzebie podjęcia środków nadzwyczajnych oraz gdy Komisja nie podjęła działań zgodnie z art. 53, państwo członkowskie może przyjąć tymczasowe środki ochronne. W takim przypadku państwo to niezwłocznie informuje inne państwa członkowskie i Komisję. Komisja Europejska uznała jednak, że nie ma potrzeby stosowania środków nadzwyczajnych, gdyż Włochy nie dostarczyły przekonujących dowodów. Włosi byli innego zdania.

Oskarżeni rolnicy zarzucili włoskiemu sądowi karnemu naruszenie ww. przepisów, dlatego też sąd w Udine zawiesił postępowanie i skierował do TSUE pytania prejudycjalne w przedmiocie konieczności zastosowania środków nadzwyczajnych. Trybunał przyznał im rację!

Trybunał, rozstrzygając głównie zagadnienia proceduralne, uznał, że Komisja Europejska nie jest zobowiązana do podjęcia środków nadzwyczajnych, jeśli  jeżeli nie jest oczywiste, że zatwierdzony produkt GMO najprawdopodobniej niesie ze sobą istotne ryzyko dla zdrowia ludzkiego, zdrowia zwierząt lub środowiska. Państwo członkowskie nie może samowolnie stosować tymczasowych środków nadzwyczajnych bez spełnienia przesłanek materialnych – np. wykazania za pomocą badań naukowych istnienia niebezpieczeństwa związanego z produktami GMO.

Republika Włoska po prostu naruszyła przepisy postępowania… Szkoda, bo przez takie „szkolne” błędy przegrywa środowisko naturalne!